Goxo-goxoa, frijituta zein gatzetan jarrita; urtero iristen zaigu Kantauriko antxoa udaberrian, bere zapore guztiaz goza dezagun. Baina bokeroia, antxoa edo bokarta da? Arrain beraren hiru izen dira, baina alde txiki batzuekin. Engraulisencrasicolusda bere izen zientifikoa, baina lagunarteko hizkeran iritzi ezberdinak daude. Leku batzuetan, arrain freskoari antxoa edo bokarta deitzen zaio, eta gatzunetakoari bokeroia. Hala ere, Real Academia de la Lengua Española akademiaren arabera, alderantzizkoa da izendapen egokia.

“Arrain teleosteoa, sardinaren antzerakoa baina txikiagoa, Mediterraneo itsasoan eta Ozeano Atlantikoaren zati batean ugaria; horiekin prestatzen dira antxoak". Horixe da bokeroiaren definizio ofiziala; arrain freskoaz ari da, eta antxoa izena hartzen du bere odolaren zati batekin gatzunetan ontzen denean.

Definizio ofizialak gorabehera, azken batean, leku bakoitzeko tradizioa gailentzen da.Horregatik, Nafarroan eta Errioxan, esaterako, gehiago erabiltzen da antxoa hitza arrain freskoa izendatzeko (Euskal Herrian ere antxoa), eta bokarta hitza gehiago erabiltzen da Kantabrian, Asturiasen eta Galizian.

Ezaugarriak

Antxoaz edo bokartaz hitz egiten dugunean, arrain urdinaz ari gara hizketan. Arrain mota honek Omega-3 gantz azidoak ditu, odolean kolesterol eta triglizerido mailak murrizteko oso egokiak. Antxoa energia-iturri gisa kontsumitzeak B motako bitaminak eskaintzen ditu: B2, B3, B6, B9 eta B12. Antxoak duen potasio- edukia ere garrantzitsua da, kirolarientzako oso interesgarria; izan ere, ariketa egin ostean errekuperatzen laguntzen du.

Antxoa on bat aukeratzea

Antxoa ona zein den jakin nahi badugu, begietarabegiratzea da garrantzitsuena. Argiak eta garbiak izan behar dute, azalak distiratsua izan beharko du eta ukitzean haragiak tinko egon beharko du. Horixe da gakoa. Begi ilunak dituen arraina ez da freskoa egoten eta haragia biguna baldin bada, ez da oso seinale ona.

Nola garbitu

Antxoak prestatzeko modu bat baino gehiago dago, baina garbitzeko ez da zientzia askorik behar. Gorputzetik burua kentzen zaie, eta hatzarekin, berriz, tripak eta erdiko hezurra. Ez da oso gomendagarria garbitzean ur gehiegi erabiltzea. Nahikoa izango da ur hotz pixka bat erabiltzea. Edonola ere, BM Supermerkatuetan, nahi duzun erara prestatzen dizkizugu antxoak, zuk sukaldatu besterik ez dituzu egin beharko.

Sukaldera!

Behin garbitu ondoren, prestatu egin behar. Frijitzea da ohikoena, zartagin batean, olioz eta baratxuri pixka batekin. Goxo-goxoak! Baina plater arinagoa nahiago baduzu, papillote erara prestatzeko errezeta hau gomendatzen dizugu. Tortillan zerbitzatzea da beste aukera bat eta, jakina, ez ezazu ahaztu beste plater tipiko bat: antxoak ozpinetan.

Jateko prest

Antxoa freskoak oso jaki onak diren arren, ez dugu ahaztu behar kontserbako eta erdikontserbako antxoez. Oso garrantzitsuak dira gure gastronomian, eta oso erosoak, gainera. Prozesuan eta iraupenean dago bi kontserbatze moten arteko aldea. Kontserbak esterilizatu egin dira eta hainbat urtez manten daitezke. Ez ditugu zertan leku hotzetan jarri. Erdikontserbek, ordea, ez dute esterilizazio-prozesurik pasatu. Hori dela eta, leku hotzean (5 eta 12 gradu artean) egon behar dute gehienez urtebetez.

Kantauriko kostako kontserba-fabrikekmetodotradizionalak eta artisautzan oinarritutakoak erabiltzen dituzte antxoak prozesatzeko, betiere, gatzatzean eta prentsatzean oinarrituta. Ondoren, 5 eta 6 hilabete artean uzten dira 18 eta 25 gradu arteko tenperaturan. Ondoren, garbiketa eta lehortze fasea dator gatza eta hezur txikiak kentzeko. Ondoren, xerrak bereizten dira eta merkaturatuko diren ontzian edo latan sartzen dira. Horrela, zaporeaz goza dezakegu urteko edozein garaitan.