Gaur egun, herrialde garatuetako elikadura zuzenean lotuta dago osasunarekin, ongizatearekin eta plazerarekin.  Gero eta jende gehiago elikatzen da bere herrialdeko edo eskualdeko estandarrak alde batera utzita, beste modu batera, orokorrean elikagai jakin batzuei muzin eginda edo horiek mugatuta. Elikadura-plan alternatiboak deritze edo, besterik gabe, dieta alternatiboak; horien artean daude, besteak beste, dieta begetarianoa eta beganoa, ezagunenak eta herritarren artean hedatuenak.

Berriki aztertu genuen aldizkako barauaren sistema; berez dieta bat ez den arren, betetzen du ohikoa ez den bestelako elikadura motaren definizioa. Oraingo honetan, baina, dieta jakin bati erreparatuko diogu: zetogenikoa edo Keto dieta.

Zer da Keto dieta?

Eguneroko karbohidrato kopurua ahalik eta gehien murriztea (50 gramo baino gutxiagora) proposatzen du dieta honek, eta proteina eta koipe kopurua handitzea; nahi adina kontsumi daitezke azken horiek, nahiz eta ohiko kopuruetan kontsumitzea gomendatzen den.

Dieta honen oinarrian dagoen teoria da gorputza, glukosarik ez duenez, koipea mobilizatzen hasten dela,  ‘erregai’ modura erabiltzeko. Horrek gorputz zetonikoak sortzen ditu (zetosi izenarekin ezagutzen dena). Mekanismo horrek luzaroan irauten badu, zetoazidosi izenarekin ezagutzen dena (gorputz zetonikoen pilaketa) sor daiteke, eta horrek osasun-arazo larriak ekar ditzake.

Keto dietaren abantailak

• Pisu gehiago galtzen da hasieran: glukogenoa eta ura, batez ere. Pisu-galera azkar horrek dietarekiko atxikipena handitzea ekar dezake hasieran.
• Asetasun handiagoa: koipe eta proteina kontsumoa handitzen denez, asetasun-sentsazio handiagoa senti daiteke, eta horrek gutxiago jatea eragin dezake.

Keto dietaren eragozpenak

• Bitamina eta mineral defizita, eta idorreria: karbohidratoak murrizteak kontsumituko dugun janari mota kopurua mugatzen du,  eta hor daude frutak eta barazkiak (bitamina-, mineral- eta zuntz-iturri garrantzitsuak). Ohikoa da elikadura-osagarriak hartzea.
• Akidura eta nekea: Karbohidratoak dira, oro har, dietan gehien sartu ohi diren makromantenugaiak (% 50 inguru), eta energia sortzeaz arduratzen direnak. Horiek murrizteak nekea eragiten du askotan.
• Dietari eusteko zailtasuna: Mugatua da elikagai-aukera (jaki askotan daude hidratoak: zerealak, ogia, arroza, pasta, lekaleak, etab.), eta horrek dietarekin jarraitzea zaildu dezake.
• Errebote-efektua: Karbohidrato kopuru handiko dieta orekatu batera itzultzerakoan, yo-yo edo errebote-efektua sor daiteke. Poliki-poliki hastea komeni da, eta maila gluzemiko txikiko frutak eta barazkiak aukeratzea (basoko fruituak kasu), snack modura.
• Ez da egokia giltzurrun- eta gibel-gutxiegitasuna, edo elikadura-portaeraren nahasmendua dutenentzako: kasu horietan erabat kontraindikatuta dago.