Saltsarik ezagunenetakoa da maionesa eta, ziur aski, munduan gehien erabiltzen den saltsa espainiarra. Balear uharteetan sortu zen, eta eztabaida gartsu asko sortu izan dira bere historiaren inguruan. Bertsio ezberdinak dauden arren, onartu ohi da Menorkako Mahon portukoa dela berez, eta han moldatu zutela frantziarrek. Bere jatorrian, alioliaren (edo all-i-oli) antzerakoa zen, baina frantziarrek baratxuria kendu zioten eta mahonnaise izena eman zioten.

Nolanahi ere, eta dituen aukera ugariak gorabehera, badirudi errezeta tradizionala arrautza-gorringo bat edo bi (zuringoak erabiltzeari edo ez erabiltzeari buruzko eztabaidak ere badaude) limoi-zuku edo ozpin natural pixka batekin eskuz irabiatuta prestatzen zela. Jarraian, oliba-olioa gehitzen zitzaion zurrustadaka, nahasketa irabiatzen jarraitzen zen bitartean. Azkenean, maionesa deitzen diogun emultsio goxo hori lortzen zen.

Zer egin mindu ez dadin edo dagoeneko minduta dagoenean

Etxean egindako maionesaren inguruko beldurretako bat saltsa hori mintzea da, hau da, ez dadila emultsionatu eta olio partikulak ez daitezela arrautzarekin ondo lotu. Lehenik eta behin, esan behar da hori ez dela arazoa saltsaren osasungarritasunerako, ez dago egin dugun nahasketa bota beharrik... Salbatu dezakegu! Horretarako, beste arrautza-gorringo bat bota behar dugu beste ontzi batera, eta indar handiz irabiatzen hasiko gara; ondoren, 'mindutako' nahasketa etengabeko zurrustadaka gehitzen joango gara. Pixkanaka, nahasketa emultsionatu egin beharko litzateke.

Gainera, arrautza eta olioa tenperatura berean baldin badaude, murriztu egingo dugu saltsa mintzeko arriskua eta, aukeran, hobe giro-tenperaturan baldin badaude, 20 gradu inguruan.

Errezeta erraza eta klasikoa

Aldaera sortzaileak amaiezinak dira: baratxuri atal bat, ziape pixka bat, belar aromatikoak edo espeziak gehitu diezaiokegu mahonesari. Oraingo honetan, baina, etxean maionesa egiteko errezetarik errazena eta oinarrizkoena aukeratuko dugu.

Osagaiak:

Giro-tenperaturan dagoen arrautza oso bat. Arrautza osoa erabiliko dugu errezeta honetan, zuringo eta guzti.

200 ml oliba-olio, edo gehiago. Adituen esanetan, barietate suabeak dira egokienak, arbekina edo ahuntzadar olioak, eta pikual olioa ez erabiltzea aholkatzen dute, duen zapore mikatzagatik.

Limoi-zuku edo ozpin natural zurrustadatxo bat, pare bat koilaratxokada.

Gatz pixka bat.

Nola prestatu:

Arrautza osorik botako dugu irabiagailuaren ontzi altuan. Gatz pixka bat gehituko diogu. Limoi-zuku edo ozpin zurrustada botako diogu. Baita oliba-olioa ere.

Irabiagailuaren besoa ontzi azpiraino sartuko dugu eta, mugitu gabe, indar handiz irabiatzen hasiko gara. Segundo gutxi barru hasiko da mamitzen. Une horretan basoa pixka bat jasotzen has gaitezke, zentimetro eskas bat, eta berriro jaitsiko dugu pare bat aldiz, emultsionatu ez den olioari sartzen uzteko.

Segundo gutxi batzuk barru ia erabat mamituta egongo da maionesa, eta irabiagailua dagoeneko gehiago igotzen eta jaisten has gaitezke, bizpahiru aldiz, guztiz nahastu ez den olio-burbuilaren bat nahas dadin.

Eta dagoeneko prest dugu gure etxeko maionesa!